Ο Άγγελος και ο Δαίμονας: η αέναη πάλη των λογισμών
Μια εναλλακτική θεώρηση

Ο Άγγελος και ο Δαίμονας: ζουν ανάμεσά μας, μας παρακολουθούν και, όσο τους το επιτρέπουμε, επεμβαίνουν στη ζωή μας. Προσπαθούν απεγνωσμένα να κερδίσουν την προσοχή (μη νομίζετε, η όλη διαδιακασία είναι ψυχοφθόρα, όποιον κι αν αφορά!) και αποσκοπούν στο να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και μαζί μ' αυτή την σταθερή συμμετοχή τους στις εκδηλώσεις της καθημερινότητας.

Έρχονται στιγμές όμως που οι ρόλοι αλλάζουν. Και τότε, αντί να είναι αυτοί που με παρατηρούν έτοιμοι να επέμβουν όταν κρίνουν ότι οι συνθήκες το επιτρέπουν, εγώ είμαι αυτός που στέκεται ακίνητος απέναντί τους και παρακολουθεί τις δραματικές κινήσεις τους για επικράτηση.

Η συνύπαρξη του καλού και του κακού δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα. Συνήθως μάλιστα αυτή η αέναη πάλη του Αγγέλου με τον Δαίμονα αποτελεί πολύτιμη εμπειρία, αφού ευνοεί στην κατανόηση του τί πρέπει πραγματικά να επιλέξουμε και τί να αποφύγουμε... ή καλύτερα, τί πρέπει να αποφύγουμε την επόμενη φορά, μετά το λάθος!

Στη συνείδησή μας το κακό έχει σχηματοποιηθεί παίρνοντας μια αποκρουστική μορφή. Αφήνω εκτός ανάλυσης το ενδεχόμενο να εκπορεύονται τόσο το καλό όσο και το κακό από την ίδια πηγή (λέει ο Γεώργιος Καραϊσκάκης σχετικά «όταν θέλω γίνομαι άγγελος και όταν θέλω γίνομαι διάβολος»). Κι αφήνω επίσης εκτός το ενδεχόμενο το κακό να εμφανιστεί ενδεδυμένο με έναν γοητευτικό μανδύα. Όταν η πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό, την αρετή και την κακία, τον όμορφο ευγενικό Άγγελο και τον αποκρουστικό κακό Δαίμονα έχει μια απλοποιημένη σχηματική μορφή, οι επιλογές είναι συνήθως ευκολότερες. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το θέμα που αναφέρω στον υπότιλο ως «εναλλακτική θεώρηση»: ακολουθώντας την πεπατημένη οδό στη μελέτη της μάχης ανάμεσα στον Άγγελο και τον Δαίμονα, ξεφεύγει της προσοχής μας μια άλλη μάχη, εξίσου σημαντική της οποίας η έκβαση πιο δύσκολα μπορεί να εκτιμηθεί... η μάχη ανάμεσα σε δύο Αγγέλους!

Όταν όμως πρέπει να συνυπάρξουν στον ίδιο εσωτερικό κόσμο δύο αντίθετες αρετές που η μία πνίγει την άλλη, δύο αντίθετα θετικά στοιχεία, όταν παλεύουν δηλαδή δύο Άγγελοι(!), τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Αναλογιστείτε αυτό το παράδειγμα: ειλικρίνεια και ευγένεια. Δύο αρετές που το σφιχταγγάλιασμά τους μπορεί να οδηγήσει σε ασφυξία. Πόσο ευγενής μπορεί να είναι είναι άραγε ένα ειλικρινής άνθρωπος;

Οι λογισμοί, σκέψεις με εικόνα μαζί, με τη βοήθεια της φαντασίας και των παθών που κουβαλάμε μέσα μας, αιχμαλωτίζουν τον νου και αποτελούν τα όπλα της ύψιστης πνευματικής μάχης. Η νίκη εναντίον του κακού και της αμαρτίας ή αντίθετα η ήττα και η υποδούλωση σε αυτήν, από τους λογισμούς ξεκινά. Η πάλη με τους λογισμούς είναι από τα σημαντικότερα κεφάλαια της πνευματικής ζωής. Από αυτήν εξαρτάται όχι μόνο η πνευματική πρόοδος και σωτηρία, αλλά και ο τρόπος ζωής και καθημερινής συμπεριφοράς μας. Όποιος βασανίζεται από τους λογισμούς και δε μπορεί να τους τιθανεύσει για να ειρηνεύσει την ψυχή του και να βρει τελικά μια εσωτερική ισορροπία, επηρεάζει αρνητικά και τον κοινωνικό του περίγυρο αφού προφανώς ούτε με τους άλλους μπορεί να βρει ισορροπία.

Σε μια μάχη όπου τα αντίπαλα δέη είναι ξεκάθαρα, διευκολύνονται οι επιλογές ανάμεσα στους αγγέλους και τους δαίμονες που μας περιτριγυρίζουν κι έτσι η επίτευξη της πολυπόθητης ισορροπίας είναι ένας στόχος που φαντάζει πραγματοποιήσιμος. Στην περίπτωση όμως της μάχης των δύο Αγγέλων, το πρόβλημα ξεκινάει από την εγγενή αδυναμία να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται περί σύγκρουσης.

Τέλος πρώτης καταγραφής.

<    >    ^