Πάθος και πόθος
Δοκίμιον περί μετασχηματισμού του πάθους

Όταν είσαι νέος η ζωή είναι γεμάτη πάθος. Οι εντάσεις της που θα μπορούσαν να αναποδογυρίσουν το πλεούμενο ενός πιο ηλικιωμένου ανθρώπου (όχι κατ' ανάγκη γέροντα!), φαντάζουν σαν δροσιστικά πιτσιλίσματα στα πόδια του νέου που προχωρά με άγνοια φόβου σε δύσβατους δρόμους που του φαίνονται ενδιαφέροντες, ίσως και απολαυστικοί. Ακόμα κι όταν στην άκρη του δρόμου του πάθους ελλοχεύουν κάθε λογής βάσανα, το στοιχείο της αναζήτησης της περιπέτειας υπερισχύει συνήθως και η πορεία συνεχίζεται αδιάλειπτα.

Ο νέος προχωρά παθιασμένος, με ακόρεστη επιθυμία να γεμίσει την ψυχή και το σώμα του με εμπειρίες.

Κι αργότερα, όταν το σώμα βαραίνει και η ψυχή έχει εμπεδώσει τη γνώση (ορισμένες μάλιστα φορές με βίαιο ή επώδυνο τρόπο), το πάθος υποχωρεί και σταδιακά αντικαθίσταται με πόθο. Έχοντας διαβεί κακοτράχαλα περάσματα της ζωής, μπορεί ο καθένας να αξιολογεί σιγά-σιγά τις αληθινές διαστάσεις των πραγμάτων που έχει ανάγκη και να τα ταξινομεί με βάση τη λογική... την όποια λογική έχει.

Πάνω απ' όλα όμως, έχοντας απεκδύσει τον εαυτό του από επιφανειακά σκεπάσματα που κρύβουν τις αληθινές, κρυφές του επιθυμίες κι έχοντας -στο μέτρο του δυνατού- καταμετρήσει τις επιθυμίες του που έμειναν ανεκπλήρωτες, μπορεί πλέον να γνωρίζει τί ποθεί, με βάση όλο και περισσότερο την ψυχή και το μυαλό του και λιγότερο το σώμα του.

Και κάπου-κάπου, σαν εκλάμψεις από ένα μακρινό (;) παρελθόν όταν τα χρώματα ήταν ζωηρά αλλά αδιευκρίνιστα εμφανίζεται πάλι το πάθος. Στιγμιαία, εκ του ασφαλούς, σε ελεγχόμενες ποσότητες για να μπορέσει να τις αντέξει ο καταπονημένος οργανισμός, αναπαράγεται το πάθος με μηχανισμούς που λειτουργούσαν στο παρελθόν και τώρα απλώς προσφέρουν ψευδαισθησία του αληθινού συναισθήματος που έχει παραμείνει στη συνείδηση. Ακόμα κι έτσι, πρόκειται για αληθινό πόθο/υποκατάστατο του πάθους που κυλάει στις φλέβες.

Αργότερα αρχίζουν τα δύσκολα....

... όταν οι μόνοι πόθοι που διέπουν την ζωή είναι οι ευσεβείς!

Πάθος (το) ουσ. καθετί που παθαίνει κανείς | (ειδ.) σωματική πάθηση, αρρώστια | βάσανο, περιπέτεια, μαρτύριο (εύχρ. ιδ. στον πληθ. τα πάθη): έτρεμες μη σου πούνε τα πάθη τους (Διδώ Σωτηρίου) | έντονη ψυχική κατάσταση | ακατανίκητη επιθυμία, λαχτάρα για κάτι | θερμή συναισθηματική εκδήλωση | (γραμμ.) μεταβολή φθόγγου

Πόθος (ο) ουσ. έντονη επιθυμία, λαχτάρα | ερωτικό πάθος | φρ. ευσεβείς πόθοι, κρυφές, ανεκπλήρωτες επιθυμίες | (βοτ.) είδος αναρριχώμενου καλλωπιστικού φυτού

Μείζον Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη

^