Οι Ιούδες όλου του κόσμου περιμένουν στην επόμενη γωνία

Δοκίμιον περί προδοσίας

Μετά από την παρέλευση ενός μεγάλου διαστήματος ώστε να έχουν σβήσει οι φωτιές, να έχουν καταλαγιάσει τα πάθη και να έχουν παγώσει οι καρδιές, τώρα ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή για αυτήν την κατάθεση ψυχής.

Είναι ασφαλώς λυτρωτικό να μπορεί κανείς να καταγράφει με την αποστασιοποίηση του παρατηρητή πράγματα τον ταλάνισαν στον παρελθόν αλλά συγχρόνως ενυπάρχει –με επιφύλαξη το αναφέρω αυτό!- το στοιχείο της μελαγχολίας όταν, σημεία ανθρώπινης φθοράς παρουσιάζονται πλέον σαν δοκίμια με ελαφρά ειρωνική διάθεση. Ας είναι...

Γιατί αυτή η έκπληξη, αδελφοί; Θα έπρεπε να είχαμε καταλάβει ότι σε κάθε στροφή της ζωής μας περιμένει ένας Ιούδας (ή ίσως εμείς περιμένουμε ως Ιούδες κάποιον άλλον). Με φιλικό ή επίπλαστα οικείο πρόσωπο, ενδεδυμένος με το κοστούμι ενός φιλότιμου συνεργάτη από το επαγγελματικό τοπίο, με το πρόσωπο μιας ακίνδυνα φιλικής, σχεδόν διαφανούς παρουσίας, με την προκλητική ενδυμασία μιας θανατηφόρας γυναίκας...

Στηρίχτηκαν επάνω μας για να ορθοποδήσουν σε δύσκολους καιρούς και μετά είχαμε κι εμείς οι αφελείς την ελπίδα (απαίτηση οι πλέον κακομαθημένοι εξ ημών) να μας ανταποδοθεί αυτή η στήριξη από τους ευεργετηθέντες. Δεν συμβαίνει έτσι όμως, αυτός είναι ένας από τους πλέον ωμούς κανόνες της σημερινής (κι όχι μόνο, πιθανότατα) ανθρώπινης κοινωνίας. Όταν περιμέναμε την ανταπόδοση της στήριξης, εκείνη ακριβώς την κρίσιμη στιγμή, οι απανταχού Ιούδες βρήκαν την ευκαιρία να μας προδώσουν. Ίσως δεν είχαν σκοπό του να μας κάνουν κακό (μάλλον είχαν!), μπορεί να άκουσαν ένα κάλεσμα που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν βαθιά θαμμένο σε σκοτεινά δωμάτια της ψυχής τους (ακόμα κι έτσι όμως, γιατί ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα με τόση προθυμία;), μπορεί πάλι μετά την προδοσία υπό το βάρος της συνειδητοποίησης του σφάλματος να μετάνιωσαν πικρά (χωρίς βέβαια να ζητήσουν ποτέ συγγνώμη!).

Δεν είναι ένας ο Ιούδας που συναντάει κανείς στη διαδρομή της ζωής, πολλοί είναι. Κάθε ηλικίας, κάθε φύλου, κάθε εμφάνισης. Κι όμως σιγά-σιγά αρχίζει να αναγνωρίζει τα βασικά τους χρωματοσώματα πίσω, κάτω κι έξω από τα ενδύματα και τα αρώματα. Και του φαίνονται τόσο μελαγχολικά ίδιοι κι απαράλλαχτοι.

Απορεί που δεν τους εντόπισε έγκαιρα. Για μια ακόμη φορά τους άνοιξε διάπλατα την πόρτα του σπιτιού του και τους φιλοξένησε εκεί (ίσως σε άλλο δωμάτιο αυτή τη φορά). Σα φίδι που ζέστανε στο στήθος του ο μελλοντικός Ιούδας, με κρύο αίμα του επεφύλαξε μια θανατηφόρα προδοσία (υπερβολή!... χρησιμοποιείται ο όρος «θανατηφόρα» για δραματοποίηση).

Γιατί, κάθε προδοσία είναι ένας μικρός θάνατος. Της ελπίδας, των ονείρων, της πίστης στη ζωή...

Δεν μπορώ να φέρω στο μυαλό μου πιο θλιβερή προδοσία από αυτήν που υπέστη ο Ιησούς: τον πρόδωσε (εν γνώσει του...) ο μαθητής του Ιούδας, τον αρνήθηκε τρεις φορές εν ριπή οφθαλμού (πετεινού ίσως;) ο αγαπημένος του Πέτρος, απομακρύνθηκαν ουσιαστικά από κοντά του με αμηχανία την κρίσιμη στιγμή του μαρτυρίου όλοι οι μαθητές του μέχρι να επανέλθουν οριστικά στην πίστη τους και σιώπησε μπροστά στην υπέρτατη δοκιμασία του η θρησκευτική ηγεσία της εποχής, οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι.

Μετά από αυτήν την αναφορά στην υπέρτατη προδοσία, θεωρώ βλασφημία να χρησιμοποιώ τον ίδιο όρο για μικρές, καθημερινές ασκήσεις-δοκιμασίες ζωής. Δεν ομιλώ πλέον για προδοσία, αναφέρομαι ωστόσο στους προδότες.

Αποτελούν αναγκαίο κακό οι προδότες που μας περιβάλλουν (ακόμη κι αυτός ο σκοτεινός καταπιεσμένος ανθρωπάκος που κρύβεται μέσα μας αλλά αρνούμαστε κατηγορηματικά να παραδεχτούμε την ύπαρξή του). Δίνουν ενδιαφέρον στην ζωή, ακόμα και σε περιπτώσεις που, υπό κανονικές συνθήκες, θα τις έτρωγε το μαύρο σκοτάδι λόγω έλλειψης ουσιαστικού ενδιαφέροντος.

Έχουν όμως ημερομηνία λήξης οι επιπτώσεις της φθοράς από το συναπάντημά μας μαζί τους. Κι αν τους ξανα-αντικρίζει κανείς όταν είναι «ληγμένοι», τότε ο τρόπος που τους σχολιάζει θυμίζει ενίοτε τον τρόπο που αναφερόμαστε σε ένα ξεπερασμένο μουσικό ρεύμα, όταν δε θέλουμε καθόλου να φέρνουμε στο μυαλό μας την εικόνα του εαυτού μας να λικνίζεται σε έναν τόσο κακόγουστο και μη αποδεκτό πλέον ρυθμό ζωής.

Οι προδοσίες όπου ήμουν εγώ το θύμα έχουν από καιρού γραφτεί στο χιόνι και χάθηκαν από τη ζωή μου, παίρνοντας μαζί τους και τους προδότες.

Οι άλλες, αυτές όπου ήμουν ο θύτης, αυτές απαιτούν έναν διαφορετικό, πιο επώδυνο χειρισμό και είναι αδύνατο να γραφτούν στο χιόνι... οι φιλότιμες προσπάθειες συνεχίζονται πάντως, μ' ένα προγραμματισμό ενός άλλου χρόνου που αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στη ζωή μου.

Σημείωση: Συνειδητά επιλέγω να μην αγγίξω στα πλαίσια αυτού του δοκιμίου το κρίσιμο θέμα της προδοσίας του εαυτού μας. Αυτό είναι ένα βάρος που ο καθένας πρέπει να το σηκώσει μόνος του.

^