 |
|
|
|
|
||
|
ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ Ζούμε σε αυτό που οι προηγούμενοι αποκαλούσαν «μέλλον» και οι επόμενοι θα αποκαλούν «παρελθόν». Το μόνο που μας κρατάει συνδεδεμένους είναι οι στιγμές... |
|
|||||
|
- Κοίτα εδώ, ιστορίες μιας ζωής προς πώληση! Μέχρι και παράσημα πουλάνε! Δεν το πιστεύω, έδωσαν το αίμα τους, χάσανε χέρια, πόδια σε κάποια μάχη, τιμήθηκαν γι αυτό και μετά, τί; Μετά ξεπουλάνε την ψυχή τους! Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό; Κοίταξε το πρόσωπο του πλανόδιου πωλητή και κατάπιε τη γλώσσα του. Μπορεί τίποτα από όλα αυτά τα θλιβερά αναμνηστικά ένδοξων ή απλά ευτυχισμένων στιγμών του παρελθόντος από τη Μητέρα Ρωσία να μην ήταν δικό του, μπορεί αυτός απλά να τα είχε αγοράσει σε εξευτελιστική τιμή για να τα μεταπωλήσει, αλλά σίγουρα το πρόσωπό του έδινε μια σαφή απάντηση στην ερώτηση «πώς μπορούν να το κάνουν αυτό;». Απλά πράγματα, όταν όλα βγαίνουν προς πώληση, στα αναμνηστικά από ένδοξες στιγμές θα μείνουμε; - Προσβάλουν την αισθητική μου όλα αυτά τα απομεινάρια εποχών του παρελθόντος, αλλά ξέρεις τί με ενοχλεί πιο πολύ απ' όλα; Αυτή η μανία που έχουν μερικοί να αγοράσουν σε τιμή ευκαιρίας κάθε λογής πράγματα που ίσως κάποτε είχαν μεγάλη αξία για κάποιους άλλους και, όταν αυτοί βρέθηκαν σε πολύ άσχημη θέση αναγκάστηκαν να τα ξεπουλήσουν. Εντάξει, ξέχνα το προσωπικό γούστο, είναι υπόθεση του καθενός. Αλλά για πες μου, θα μπορούσες εσύ ποτέ να έχεις στο σαλόνι σου ένα παράσημο ξένο, που πήρε κάποιος κακομοίρης στην άλλη άκρη της γης για έναν αγώνα που εσένα σου είναι εντελώς άγνωστος; Και για να μη λες ότι έχω κολλήσει στα παράσημα (το βλέπω στο πρόσωπό σου, έτοιμος να κάνεις σχόλιο γι αυτό είσαι!), κοίτα και την υπόλοιπη πραμάτεια. Άθλια πράγματα, πρέπει να είσαι πολύ βιτσιόζος για να αγοράσεις κάτι από αυτά. - Όπως πάντα, είσαι απόλυτος και όπως πάντα κρίνεις εξ ιδίων. Και όπως πάντα κάνεις ότι μπορείς για να μου χαλάσεις την Κυριακάτικη βόλτα μου... και στο κάτω-κάτω, ποιος σου είπε να κοιτάζεις τί πουλάνε αυτοί οι άνθρωποι; Αν δε σου αρέσει, απλά φύγε! - Το εξετάζω απλά από φιλοσοφικής πλευράς... - Μιλώντας για φιλοσοφικά θέματα, μήπως πρέπει να κάτσουμε για τα ουζάκια μας; Απ' ότι βλέπω άρχισαν να στήνουν τα τραπέζια. Ο Νώντας κοίταξε προς τη μεριά που του έδειξε ο φίλος του. Πραγματικά, η μεταμόρφωση της πλατείας Αβησσυνίας από γιουσουρούμ σε μικρό πολιτιστικό κέντρο γεύσεων και ήχων, είχε ξεκινήσει. Ο Νώντας ερχόταν στην πλατεία Αβησσυνίας από τότε που ήταν φοιτητής...είκοσι χρόνια και βάλε, πώς περνάει ο καιρός! Ακόμα και τώρα που το μέρος είχε χάσει την άγρια ομορφιά και την αίσθηση του αληθινού, ακόμα και τώρα που είχε περιληφθεί στον κατάλογο με τις εμπειρίες που έπρεπε να έχει κάθε νεόκοπος Αθηναίος για είναι μέσα στον παλμό της πόλης, ο Νώντας έβρισκε σ' αυτό το μέρος μια μοναδική συνύπαρξη ενός κόσμου που χανόταν με τη νέα τάξη πραγμάτων. Πριν προχωρήσει για την έναρξη του τελετουργικού με τα ούζα, κάθησε για λίγο να χαζέψει τον υπαίθριο πωλητή που είχε στήσει όλο του το κατάστημα πάνω σε μια κουβέρτα πάνω στον πεζόδρομο. Ένας συμπαθής πωλητής παλαιών αντικειμένων, ονείρου ίσως κάποτε, που είχαν πλέον καταντήσει παλιατζούρες, πιθανότατα από την χώρα του Ρώσικου γίγαντα που γονάτισε και έπεσε, κάτω από το βάρος μιας νέας πραγματικότητας. Κούκλες μπαμπούσκα (αυτό πρόδωσε την εθνικότητα του πωλητή), παμπάλαιες οικιακές συσκευές πρωτόγονης τεχνολογίας που μόνο σαν μουσειακά είδη θα μπορούσαν πλέον να χρησιμεύσουν, παράσημα από μεγάλους αγώνες με τόσο μικρό αποτέλεσμα... Και ποιος θα μπορούσε να ενδιαφερθεί γι αυτού του είδους το εμπόρευμα; Mόνο κάποιοι απίστευτα κακόγουστοι άνθρωποι που θα τοποθετούσαν τη λεία στο σαλόνι τους ή κάποιοι άλλοι, αμετανόητοι λάτρεις του παζαριού, που τους ενδιαφέρει μόνο να αισθανθούν τον θρίαμβο της μείωσης της τελικής τιμής σε σχέση με την αρχική. Ίσως και κάποιοι λίγοι, πολύ λίγοι, που μην έχοντας δικές τους στιγμές και βέβαια ούτε αναμνηστικά γι αυτές, αγόραζαν έτοιμες τις αναμνήσεις στιγμών ξένων και πίστευαν ότι η αύρα όλων των ιστοριών που αυτές έκρυβαν θα μεταφερόταν τελικά σ' αυτούς. Αρπακτικά ξένων συναισθημάτων που γεννιούνται από μικρά ασήμαντα αντικείμενα, αυτό ήταν! Καθώς ετοιμαζόταν να φύγει, το μάτι του έπεσε σε μια παλιά φωτογραφική μηχανή. Ήταν ξεπερασμένη αλλά έδειχνε με τόση αξιοπρέπεια ότι κάποτε αποτελούσε στολίδι, που σχεδόν έθετε τον εαυτό της υπεράνω κάθε σύγκρισης και κριτικής με οτιδήποτε άλλο. Αλήθεια, πόσα πράγματα δείχνουν χωρίς φωνασκίες την ευγενική τους καταγωγή ακόμα και όταν πια η εποχή της δόξας τους έχει περάσει. Πόσα παραμερίζουν με αξιοπρέπεια όταν οι προβολείς σβήνουν και δέχονται αγόγγυστα όλες τις ταπεινώσεις, ακόμα και το να μένουν εκτεθειμένα σ' ένα κρύο πεζοδρόμιο πάνω σε μια βρώμικη κουβέρτα στην άλλη άκρη της γης, βορά στα βλέμματα και τα αδιάφορα αγγίγματα του οποιουδήποτε άσχετου με την ιστορία τους; aΛΜaΖ, κάτι τέτοιο έγραφε η μηχανή. Ο πωλητής κατάλαβε αμέσως ότι ο Νώντας είχε καρφωμένο το βλέμμα του στη μηχανή. Τελικά η ικανότητα στο εμπόριο ξεπερνάει τα όρια των σπουδών, της μόρφωσης σε ακριβά τεχνολογικά ιδρύματα. Ίσως η απελπισία και η ανάγκη για επιβίωση είναι πιο σημαντικοί λόγοι για να γίνει κάποιος καλός πωλητής. - Τριάντα χιλιάδες. Καλό μηχανή από Ρωσία. Πολύ καλό. Τί θράσος! Με τριάντα χιλιάδες ο κύριος αυτός θα έβγαζε το μηνιάτικό του και μετά δεν θα χρειαζόταν να έρχεται πια στην πλατεία Αβησσυνίας και να πουλάει τις παλιατζούρες του. Την ώρα που ετοιμαζόταν να βάλει στη θέση του τον θρασύ πωλητή που τον πέρναγε για κορόιδο, ο Νώντας ένιωσε στα πλευρά του ένα έντονο άγγιγμα. Γύρισε ενοχλημένος να δει ποιος τον διέκοπτε την ώρα που ήταν έτοιμος για τη μεγάλη απάντηση και αντίκρισε τον Περικλή, τον φίλο του από τα χρόνια του Πανεπιστημίου. Αυτός τον είχε μυήσει στις τελετές της πλατείας Αβησσυνίας και από τότε, μαζί έρχονταν κάποια μεσημέρια της Κυριακής σ' αυτό το παράξενο μέρος.. Ο Περικλής ήταν στα νιάτα του ένα πολύ ωραίο παιδί, στα πανεπιστημιακά χρόνια μάλιστα είχε μεγάλη πέραση στις συμφοιτήτριές του γιατί συνδύαζε μια όμορφη εξωτερική εμφάνιση που θύμιζε Σκανδιναβό πρίγκιπα, με έναν αξεπέραστο λαϊκισμό στο ντύσιμό του αλλά και τον τρόπο που μιλούσε. “Κνάρκουλης” ήταν το παρατσούκλι του, γιατί ήταν βαθιά ταγμένος στο ΚΚΕ. Αργότερα μετάνιωσε για την πολιτική του τοποθέτηση που του “είχε κλείσει τους ορίζοντες της ζωής”, το βαθύ κόκκινο άρχιζε να ξασπρίζει καθώς μεγάλωνε -στην ηλικία και την καριέρα- και τώρα πια, μόνο σαν ανάμνηση νεανικής αφέλειας μιλούσε για τους αγώνες ενάντια στο κατεστημένο που ισοπεδώνει τα νεανικά, φρέσκα μυαλά. Αχ βρε Περικλή, πώς κατάντησες, μας άρεσες όπως ήσουν. Στον εαυτό σου φαίνεται ότι δεν άρεσες και, μόλις άρχισες να ανακαλύπτεις την γλύκα της καλοπέρασης, έγινες ο πιο σιωπηλός σύμμαχος του κατεστημένου. - Μαλάκα πάρτην, είναι φοβερό κομμάτι. Αξίζει. - Τί λες ρε Περικλή, γιατί δεν την παίρνεις εσύ αφού είναι φοβερό κομμάτι; - Άκουσέ με, θα χάσεις. Εγώ δεν έχω λεφτά πάνω μου. aΛΜaΖ στα Ρώσικα σημαίνει “διαμάντι” (φαίνεται ότι τα χρόνια στην ΚΝΕ κάτι είχαν αφήσει στον Περικλή...) και αυτό το όνομα κάτι μου θυμίζει. Κάπου διάβαζα γι αυτές τις μηχανές, αλλά δεν θυμάμαι πού. Πάρτην! Ο Νώντας έμεινε έκπληκτος κοιτάζοντας, πότε τον Περικλή και πότε τον πωλητή που είχε στα μάτια του μια μεγάλη ειλικρίνεια, σα να του έλεγε ότι ήθελε να δώσει αυτήν τη μηχανή σ' αυτόν. Καλά αυτός ο άνθρωπος μπορεί να πουλήσει ψυγεία στους Εσκιμώους, σκέφτηκε ο Νώντας καθώς άγγιξε το πορτοφόλι στην κωλότσεπή του. Μόνο με το βλέμμα του, ο άγνωστος πωλητής τον είχε κάνει να σκέφτεται την αγορά ενός τόσο απίστευτα άχρηστου πράγματος. - Πάρτην, μαλάκα, θα χάσεις. Άκουσέ με! Ακόμα κι έτσι, θα έκανε παζάρι. Αυτό εξάλλου ήταν αναγκαίο στάδιο στο παιχνίδι. Αν αγοράσεις από πλανόδιο της πλατείας Αβησσυνίας χωρίς να κάνεις παζάρι, θα σε πάρουν για τρελό. Την ώρα που τα σκεφτόταν όλα αυτά, είδε μια κίνηση από έναν μουσάτο που έδειχνε στον πωλητή την μηχανή και κάτι τον ρωτούσε. Πριν προλάβει να καταλάβει τί έκανε, πετάχτηκε από τη θέση του, έβγαλε τα χρήματα από το πορτοφόλι και, αφού τα έδωσε τον πωλητή, άρπαξε τη μηχανή. - Ορίστε, την αγόρασα, να δούμε τί θα καταλάβω. Πώς μου ήρθε εμένα τετοια λύσσα, δεν ξέρω. Και να πεις ότι είμαι συλλέκτης, πάει καλά. Παράξενα πράγματα, πολύ παράξενα. Α, που είσαι Περικλή, έδωσα όλα μου τα λεφτά, θα πληρώσεις εσύ τα ούζα! ******** Μια φωτογραφική μηχανή aΛΜaΖ 103, παρακαλώ, όχι παίξε-γέλασε, από τις χρυσές εποχές της Ρωσίας. Την είχε βάλει στο γραφείο του δίπλα στην οθόνη του σα να ήταν διακοσμητικό. Δεν την είχε πειράξει από τότε που την αγόρασε, ούτε καν να την καθαρίσει. Τα παλιά πράγματα πρέπει να μένουν παλιά, και να δείχνουν παλιά, έλεγε. Η μηχανή ξεχάστηκε πάνω στο γραφείο του. Μάλλον ένα καπρίτσιο της στιγμής ήταν και βρέθηκε με μια παμπάλαια Ρώσικη φωτογραφική μηχανή, κατάλοιπο μιας εποχής που και οι ίδιοι Ρώσοι αφήνουν πίσω τους! ******** Ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του όταν άκουσε το τηλέφωνο. - Ρε σύ, δε θα το πιστέψεις! Αυτή η μηχανή που αγόρασες είναι διαμάντι, όνομα και πράγμα! Α ρε σύντροφοι, τί φτιάχνατε και δεν σας καταλαβαίναμε. Κι εγώ ο ξεφτίλας, πέρασα στην απέναντι πλευρά, φτού! - Το αν έκανες καλά που πέρασες στην απέναντι πλευρά, είναι μεγάλο θέμα και θα το συζητήσουμε κάποια άλλη στιγμή. Εγώ πάντως, από τότε που “είδες το φως”, έχω πάψει να σε βρίσκω ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. Και οι γυναίκες το ίδιο, φαντάζομαι. Τί είναι που έλεγες για τη φωτογραφική μου μηχανή; - Λοιπόν... κάθεσαι; Γιατί έχω σπουδαία νέα! - Τί θα μου πεις, ότι με τη μηχανή μου πήρανε την τελευταία φωτογραφία του Μπρέζνιεφ; - Τι κρύος που είσαι. Τα λόγια σου δείχνουν παντελή έλλειψη φαντασίας και σκέψου οτι κατηγορούσατε εμάς για έλλειψη φαντασίας! Λοιπόν άκου. Μόλις μπήκα στο internet και έψαξα για τη μηχανή σου. Φίλε έπεσες στην περίπτωση. Λοιπόν διαβάζω αυτά που βρήκα... H Almaz (στα ρωσικά "διαμάντι") 103 αποτελεί αντίγραφο της Nikon F-2 με σώμα Pentax K. Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, οι σοβιετικοί έχουν διατηρήσει την γενική εμφάνιση της Nikon F-2. Διατίθεται με έναν φακό Volna 50 mm 1.8 και έχει αφαιρούμενο πρίσμα. Οι ταχύτητες διαφράγματος κυμαίνονται από 1/1 έως 1/1000. Κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 60 στη Ρωσία, αλλά δεν είναι γνωστό πού ακριβώς... Μη με διακόπτεις, κεφάλα! 'Ακου τώρα το φοβερό: Σύμφωνα με τις πληροφορίες -και το τσέκαρα αυτό στα μόνα τρια sites που υπάρχουν για ρώσικες φωτογραφικές μηχανές, ώστε να βεβαιωθώ- κατασκευάστηκαν μόνο εννέα τέτοιες φωτογραφικές μηχανές. Καταλαβαίνεις τώρα τί ιστορική αξία έχουν! Άσε που και η τιμή τους θα είναι τεράστια! Το καημένο το ανθρωπάκι, αν ήξερε τι είχε στα χέρια του, δε θα το πούλαγε στην πλατεία Αβησσυνίας. Θα το πούλαγε στους Christies και θα καθάριζε για όλη του την ζωή! Οι στιγμές από εκείνο το μεσημέρι στην πλατεία Αβυσηνίας γύριζαν στο μυαλό του Νώντα. Έφερνε την εικόνα του μικροπωλητή, λες και ήθελε να δώσει την μηχανή σ' αυτόν! Θυμήθηκε ότι, μόλις του έδωσε τις τριάντα χιλιάδες που του είχε ζητήσει, εκείνος ο μουσάτος που είχε ενδιαφερθεί για τη μηχανή κάτι του είχε πει, κάτι του είχε δείξει με τα χέρια. Μάλλον είχε αυξήσει την προσφερόμενη τιμή. Κι εκείνος, τώρα το θυμόταν καθαρά, αντί να ξεκινήσει ένα παζάρι με τους δυο τους για να κερδίσει περισσότερα χρήματα, έκανε μια κίνηση στο μουσάτο σα να του λεει «η μηχανή πουλήθηκε στον κύριο, τελείωσε το θέμα». Πραγματικά, λες και ο έμπορος χαμένων ονείρων είχε επιλέξει το Νώντα σαν αγοραστή της φωτογραφικής μηχανής, του μόνου αντικειμένου με κάποια αξία μέσα στην παρέλαση κακόγουστων και άχρηστων αντικειμένων από μια εποχή, όχι τόσο μακρινή που όμως φαινόταν να είχε χαθεί βαθιά στο χρόνο. Τα λόγια του Περικλή είχαν εξάψει την φαντασία του Νώντα. Η φωτογραφική μηχανή έπαψε να είναι ένα μουσειακό έκθεμα στο γραφείο του, είχε αποκτήσει μια, σχεδόν μεταφυσική, διάσταση σα να τον καλούσε να της αφιερώσει περισσότερο χρόνο. Κρατώντας με προσοχή την μηχανή, ο Νώντας μπήκε στο κατάστημα φωτογραφικών ειδών που του είχαν συστήσει σαν το "αναγεννητήριο των παλιών φωτογραφικών μηχανών". Οι άνθρωποι αυτού του καταστήματος ειδικεύονταν σε παλιές μηχανές, ήταν μάλιστα σε θέση να τους κάνουν έναν καλό τεχνικό έλεγχο και να επαναφέρουν στην ενεργό δράση μηχανές που φαίνονταν να έχουν αποχαιρετίσει τα εγκόσμια. - Πού την βρήκες αυτή τη μηχανή; Δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες τριγύρω! Είσαι συλλέκτης; Ο άνθρωπος από το κατάστημα κοίταζε τη μηχανή με τρυφερότητα, σα να κοίταζε ένας φιλόζωος το τελευταίο δείγμα ενός είδους που είχε εκλείψει από το ζωικό βασίλειο. - Δεν το πιστεύω! Πού βρέθηκε αυτή η μηχανή εδώ; Αυτό το μοντέλο, ξέρεις, ήταν η σοβιετική απάντηση σ' ένα μοντέλο της Nikon, την F-2, νομίζω. Αλλά νόμιζα ότι ήταν μόνο πειραματικό, δεν είχε κυκλοφορήσει στο εμπόριο. Μιλάμε τώρα για το 1960, 61, τέτοιες εποχές! Λοιπόν, θέλεις να την κοιτάξουμε ή μήπως σε ενδιαφέρει να την πουλήσεις; Υπάρχουν κάποια άτομα που θα έδιναν αρκετά χρήματα για μια τέτοια μηχανή... - Όχι, δεν ενδιαφέρομαι να την πουλήσω. Την αγαπάω πολύ αυτήν τη μηχανή (τα λόγια του έκαναν εντύπωση και στον ίδιο, πώς είχε πει τέτοια πράγματα;), θέλω απλώς να δω σε τί κατάσταση βρίσκεται κι αν είναι δυνατό, να την ξανακάνω να λειτουργήσει. Την είχα ξεχασμένη σε κάποιο πατάρι του πατρικού μου και την βρήκα χθες... - Μπορεί να φαίνεται βρώμικη, αλλά γενικά την βλέπω σε καλή κατάσταση. Σα να την έχουν χρησιμοποιήσει πρόσφατα! Εντάξει, άφησέ την και θα σε ενημερώσω την άλλη βδομάδα... για στάσου, έχει φιλμ μέσα, το ήξερες; Και μάλιστα, απ' ότι βλέπω, δεν είναι καν τελειωμένο! Καλά, δεν το πιστεύω. Αρχαίο φιλμ! Εσύ την χρησιμοποίησες τη μηχανή; - Όχι, όχι εγώ... κάποιος γνωστός μου! - Θέλεις να εμφανίσουμε τις φωτογραφίες; Τώρα βέβαια, πολύ αμφιβάλλω αν θα υπάρχει τίποτα, τόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε. - Φυσικά και θέλω να εμφανιστούν οι φωτογραφίες! Γι αυτό την έφερα, εξάλλου, τη μηχανή. Απλά δεν ξέρω πώς ακριβώς λειτουργεί κι είπα να σας την φέρω εδώ να την ανοίξετε εσείς. Προσπάθησε να εμφανιστεί ψύχραιμος, σχεδόν αδιάφορος. Ώστε λοιπόν υπήρχε φιλμ στη μηχανή και μάλιστα μισοτελειωμένο! Τα χρόνια που είχαν περάσει από τότε που χρησιμοποιήθηκε η μηχανή για τελευταία φορά, έκαναν την πιθανότητα να έχουν σωθεί οι φωτογραφίες να δείχνει σα σενάριο επιστημονικής φαντασίας... - Λοιπόν, όπως είπαμε! Μόλις έχουμε νέα για τη μηχανή θα με πάρεις, έτσι; Κι όταν εμφανιστούν οι φωτογραφίες, φυσικά! - Ο κύριος Ρωσίδης; Από το φωτογραφείο του Χολαργού σας παίρνω. Μου είχατε αφήσει μια παλιά μηχανή, Ρώσικη. Μπορείτε να περάσετε να την πάρετε, είναι έτοιμη! Τελικά ήταν σε άριστη κατάσταση, λες και την χρησιμοποιούσατε ανελλιπώς τόσα χρόνια. Καλά, εσείς δεν μου είχατε πει ότι την είχατε ξεχασμένη σε κάποιο πατάρι; - ... - Και να σας πω και το πιο εντυπωσιακό; Βγήκαν και οι φωτογραφίες! Μετά από τόσα χρόνια, το φιλμ δεν ήταν πειραγμένο! Δεν μου έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο! Είστε εκεί, με ακούτε; - ...ναι, εδώ είμαι, σας ακούω. Έρχομαι τώρα να πάρω τη μηχανή και τις φωτογραφίες. - Αλήθεια, αυτός ο κύριος που σας μοιάζει τόσο πολύ στις φωτογραφίες, ξέρετε, αυτός με τη στολή, του Ρώσικου στρατού είναι μου φαίνεται... αυτός ο κύριος, πατέρας σας είναι;
|
||||||
|
||||||
Επιστροφή στην κεντρική σελίδα
© 1998-2016: Κωνσταντίνος Ν. Ιωαννίδης